CAN VERMELER  

Can çekişmeler başladı Kajamarka’da,  
Ulu ağaç mavi pistil Athaualpa,  
Dinledi rüzgarı:  
Bir çelik sesiydi uğuldayan  
Karanlığın ışıltısıydı bu  
-Güçlü ve oynak-.  
Bir atlı topluluğuydu  
Çayır çimen arasında kıpırdayan!  
Başbuğlar geldiler  
Beyzadelerle çevrilmiş İnka  
Kurtuldu şarkıdan ve danstan  
Bir başka gezegenden gelme  
Terli ve sakallı ziyaretçiler  
Saygı duruşunda bulunuyorlardı  
Hayın yürekli, kokmuş çakal  
Valverd bir armağan sürdü  
Bir sepetçik, bir meyve belki  
Atların geldikleri diyardan  
Athaualpa aldı bu nesneyi  
Bilmiyordu neyin nesiydi bu  
Ne çınlar ne parıldar!  
Gülerek bıraktı yere,  
Katil haçlı çakal  
Gürleyiverdi:  
"Vurun, öldürün;  
Bağışlarım sizi cümle günahınızdan."
Bir gökgürültüsü koştu  
Haramilere.  
Bu anda beyzadeler  
Çevirdiler can çekişen İnka’yı.  
Kanımız doldu beşiğine,  
On bin Perulu düştü yere  
Haçların kılıçların altına  
Pizarro Estramadur’lu zalim cellat  
Bağladı o canım kollarını İnka’nın  
Gece kara bir kor gibi indi  
Peru’nun üstüne!  

Pablo NERUDA