Edmond
Jabés
(1912-1991)
Mısır
asıllı Fransız şairi. 1935 yılında, Max
Jacob ile tanışıp yazışmaya başlayan genç
Jabes, gerçeküstücülüğün kenarında
duruyor ama harekete katılmıyordu. Belki başlamayan
bir kitabı yazmakla uğraşıyordu o sıralar.
59 yılında, 1943'ten bu yana yazdığı şiirleri,
aforizmaları bir kitapta topladı : Je batis
ma demeure. "Tek şiir kitabım"
dediği bu kitaba daha sonra iki şiir kitabı
daha ekleyecekti: Récit ve La Mémorie
et la Main. Ancak, Derrida, Blachot gibi düşünürleri
Jabés'e iten, 1963'te yazmaya başladığı
Kitap oldu. Sınıflandırılamayan, biricik eser.
Tamamlandığında 15 ciltti: Sorular Kitabı
(7 cilt), Benzerlikler Kitabı (3
cilt), Sınırlar Kitabı (4 cilt). Oysa
ki, Sorular Kitabı'nın son cildi El,
ya da Son Kitap'tı. Ama son kitap var mıydı?
Derrida da soruyordu bunu: "Ve biz
bilmiyor muyduk kitabın kapanışının sınırlar
içinde bir başka sınır olduğunu?".
Sınır, bir kez daha aşılacaktı, Benzerlikler
Kitabı'yla. Hiçbir ada denk düşmeyen,
kıyısı, yamacı olmayan, gökteki yer, yerdeki
gök, yalnızları sorgulanmayan, ortalıkta başıboş
dolaşan sözcelerin yeniden bir araya geldiği
bir eserdi, kendi cümleleriyle. "Bu
birbirini izleyen hareket içinde, yazı,
Tanrı'yla Tanrı, Kitap'la Kitap arasındaydı."
(Derrida). Aşk ve yas, köken ve Tanrı,
yahudilik, özgürlük, seçim ve umudun biraraya
gelişiydi.
Şah
Asır : 4. İçteki Dışarı
Üç
Soru : Gece Yarısı ya da Üçüncü Soru
|
